ทำไมต้อง...อนุกรมวิธานพืช

          เป็นอย่างที่ทราบกันดีว่าทุกวันนี้ พืชสมุนไพรแต่ละชนิดหรือพรรณไม้แต่ละอย่าง เริ่มหายากมากขึ้นเรื่อยๆ ถ้าเราไม่ร่วมกันอนุรักษ์รักษาไว้ ก็มีแต่จะสูญหายไปเรื่อยๆ เราจึงต้องหันมาสนใจ และแยกแยะพรรณไม้กันให้เป็นเพื่ออนาคตข้างหน้า

          

          การจำแนกพรรณไม้นั้นต้องอาศัย วิชาพฤกษศาสตร์ สาขาอนุกรมวิธานพืช(plant taxonomy)เป็นหลักใหญ่ วิชาพฤกษศาสตร์ด้านนี้จึงเป็นความรู้พื้นฐานที่จำเป็นอย่างยิ่งที่จะนำไปใช้จำแนกพรรณไม้ได้โดยทั่วไป ไม่ว่าพรรณไม้นี้นๆ จะเป็นพรรณไม้ในถิ่นใด ถึงแม้ว่าจะไม่คุ้นเคยกับพรรณไม้นี้นๆ มาก่อนเลยก็ตามถ้านำเอาวิชาด้านนี้เข้าไปช่วยแล้วก็จะจำแนกพรรณไม้ได้อย่างแน่นอน จึงนับได้ว่า อนุกรมวิธานพืช นี้เป็นหัวใจในการจำแนกพรรณไม้ดังนั้นผู้ที่เกี่ยวข้องกับงานด้านนี้ จึงจำเป็นต้องให้ความสนใจกับวิชาการด้านนี้พอสมควร

          อนุกรมวิธาน ตรงกับรากศัพท์ภาษาอังกฤษว่า taxonomy หรือ systematics เป็นศาสตร์ที่มีขอบเขตกว้างขวางในการศึกษาวิจัยเกี่ยวกับรูปพรรณสัณฐานของๆ สิ่งใดสิ่งหนึ่ง โดยอาศัยข้อมูลหลายๆ ด้านของๆ สิ่งใดสิ่งหนึ่งเหล่านั้น เมื่อนำวิชาอนุกรมวิธานมาใช้ในวิชาพฤกษศาสตร์ จึงหมายถึงวิชา อนุกรมวิธานพืช (plant taxonomy หรือ plant systematics ถ้าจะพูดให้เข้าใจง่ายคือ การจำแนกพรรณพืชนั่นเอง

          วิชาอนุกรมวิธานพืชนี้นับได้ว่าเป็นแม่บทของวิชาพฤกษศาสตร์ เพราะก่อนที่เราจะเรียนรู้เรื่องของพืชในด้านต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นด้านสัณฐานวิทยา (morhology) สรีรวิทยา (physiology) กายวิภาควิทยา (anatomy) ฯลฯ จำเป็นต้องเรียนรู้ชื่อและลักษณะเด่นๆ ของพืชนั้นๆ เสียก่อน จึงอาจกล่าวได้ว่าผู้ที่เกี่ยวข้องกับพรรณพืชไม่ว่าจะเป็นทางด้านนวกรรม เกษตรกรรม เภสัชกรรม ตลอดจนการนำพืชไปใช้ประโยชน์ในอุตสาหกรรมด้านต่างๆ ต่างก็ต้องอาศัยผลงานของ นักอนุกรมวิธานพืช (plant taxonomist)
ด้วยกันทั้งนั้น เพื่อที่จะรู้จักชื่อพรรณพืชต่าง ๆ อย่างถูกต้องแน่นอน

            เพื่อการอนุรักษ์และรักษาพืชสมุนไพรเอาไว้ใช้ภายภาคหน้า ข้าพเจ้าก็เห็นว่าวิชาอนุกรมวิธานพืชนี้มีความสำคัญอย่างมาก

ขอขอบคุณหนังสือ

ที่มาของบทความบางตอน

:คู่มือจำแนกพรรณไม้ สำนักงานหอพรรณไม้ สำนักวิจัยการอนุรักษ์ป่าไม้และพันธุ์พืช

:อนุกรมวิธานพืช ฉบับราชบัณทิตยสถาน